Сумын сургуулийн дотуур байранд суудаг нь бас нэг боломж гэхэд хилсдэхгүй. Нэг орой орж ирээд хичээл асуухын хажуугаар багшдаа гарын хоол хийж өгөхөөр болсон нь ч нэгэн нөхцөл бүрэлдсэн мэт санагдана. Хөдөөгийн охин гэхэд хот маягаар хувцаслажээ. Хоол унд зэхэхээр босон суун явах нь Бурхны урласан бүтээл мэт үзэгдэнэ. Баагий зурагт үзсэн дүр эсгэвч бодол санаа нь шавь дээрээ тусчээ. Ногоо арилгахаар хагас суух үед гуя хас нь гялсхийхийг ажихуй аль хэдийнэ төлжжээ. Гайгүйхэн алцайчихаар хоёр хөлөө тэлсхийн суунгаа хормой хотоо янзлах нь бүсгүй мэдрэмж бүрэн суусны шинж авай. Хоол үнэхээр сайн хийдэг нь хийсэн цуйвангаас нь илт амтагдана. Хоёулаа хооллох зуур хэд гурван үг сольсон нь шинэ сэдлийг нь улам батжуулжээ. Хамт нэг өрөөнд амьдардаг охин нь хөдөө гэр рүүгээ явсан тул ганцаараа байгаа ажээ. Энэ бол охин багшдаа хаясан “ханд” гэдгийг хэлүүлэлтгүй болов уу. Сурагчаа ямар “Архи ууя” гэлтэй биш гарч дэлгүүр орж ганц шил зөөлөн дарс, хоёр шил пиво авчээ. Хотын бааран дунд өсч өндийсөн гэхэд Баагий хаа очиж хатуу юманд тийм ихээр татагдаагүй нь нэг талаар олз авай. Шавь нь ч хотын охид шиг ууж идэхийг үзүүлж өгдөггүй нь сайн бас сайхан санагдав. Дарс аягалан баривал “Багш аа, юу юм бэ?” гэх нь “Би уудаггүй” гэсэн үг нь ойлгомжтой. “Юу ч биш, зөөлөн дарс. Ёс юм нэг хундага уучихад гэмгүй. Тэгээд ч ууж чаддаггүй чинь нэн сайн. Хот руу сургуульд яваад сурчихгүй л бол дэмий эд дээ” хэмээн сургамжилжээ. Охин шимэн уухуй үнэхээр архи биш чихэр амтагдах шиг болжээ. “Нэгэнт оройтсон тул ханьдаа хоноод өглөө эрт явна биз. Багш нь газраар унтчихъя” гэвэл “Хүүе, яаж болдог юм багш аа. Би газраар унтъя” гэх нь эргэлт буцалтгүй шийдсэнийх гэмээр ажээ.
Баагий хоёр шил пиво уун зоригоо чангалахуй амтанд нь болоод дарснаас аягаар уучихсан шавийнх нь зориг чангараад ирсэн бололтой. Ирээдүйнхээ тухай, тань шиг хэл, уран зохиолын багш болно гэх зэргээр ярих нь адтай. Хоёул орондоо орчихоод хэсэг ярилцан хэвтэв. Хувцсаа тайчин хөнжилд шургасан шавь нь ойр ойрхон эвшээлгэн хэвтэх нь сэтгэл ихэд хөдөлснийг туршлагатай хүнд мэдэгдэм ажээ. Үүнийг зөнгөөрөө мэдэрсэн Баагий багш гэдгээ умартсан гэхэд болно. Нэг мэдэхэд өөрийн мэдэлгүй “Одука нааш ир. Зэрэгцэж хэвтээд ярилцъя” гэчихжээ. Хэлсэн хойноо өөрөөсөө ичих шиг болсноо санах зуур шавь нь “Болох юм уу?” гээд зөөлөн дуугарсан нь татгалзахгүй байгаан шинж билээ. “Бололгүй яахав” гээд зайчилбал бишүүрхэнгүй ч зоримог гэгч нь ороод ирэв. Хурдхан хучиж аваад догдлон тэлчлэх зүрхээ даран амьсгаагаа жигдлэхийг хичээн хэсэг хэвтсэн авч хэрэг тусыг эс олов. Улам догдлон тонгочих ажээ. Дээр нь нэмээд дэргэдээс нь төөнөх булбарай охины халуун биеийн элч төөнөх нь хачин таатайг ч хэлэх юун. Ямар ч эрийн сэтгэл алдарч, зүрх оволзом нь ойлгомжтой. Тэсвэр алдсан багш төдөлгүй хажуулдан шавиа тэврээд өөр рүүгээ аажуухан татахуй ямар ч мэдрэлгүй шахам болсон охин хүрээд ирэх нь тэр. Биедээ наан хэсэг ажиглахад шавь нь огт цааргалахгүй нь хачин. Багшийн зориг хийгээд хүслэн улам бадрав. Хамаг биеийг нь илэн таалж, хөхөвчийг нь зөөлхөн тайлж тавиад сэргэр хатуу хөхийг нь базлан тачаадаж эхлэвэй. Шавь нь бүх биеэ багшдаа тушаасан бололтой огтхон ч эсэргүүцэхгүй ажээ. Нэгэнт шийдсэн учраас үнсэн таалж, озон ноолж гарав.
Бараг илбэтэй юм шиг хөдлөн дотоожийг нь мулталж орхисноо өөрөө ч хожимдон ухаарчээ. Охин юу ч дуугарсангүй нь юу л болвол болог гэж бодсоных уу, би ч бас мэднэ гэснийх үү, хэн мэдлээ. Онгон байвал яана даа гэж бодтол “Багш аа, би найз хөвгүүнтэй байсан” гэх нь “Би юм үзсэн” гэх шиг сонсогджээ. Өд мэт зөөлхөн булбараа шавиа дороо хумин балбаж гарав. “Жад”-аа тултал зоохуй шингэхэн дуугаар зөөлхөн гинших нь аль хэдийнэ юм үзсэн бүсгүйн шинж бөлгөө. Хоёр хөлийг нь тэлсхийн болдоггүй бороо уганд нь тултал түлхээд азнасхийв. Булбарай охин “Болиоч дээ, тулаад байна ш дээ” хэмээвч цаанаа их л тааламжтай бололтой хуурайгаар уйлагнаж гарав. Уруул амыг нь үмхлэн, улаахан хэлийг нь хөхөн мунаглахуй шавь нь гар, хөлийн аясаар авай. Сайтар нухаад шингэнээ садартал нь асгаад хөдөлгөөнгүй болжихуй......
